ژنە کافرەکە
شەماڵ بارەوانی
“ژنەکافرەکە” ڕۆمانێکی ناوازەی نووسەرو ڕۆمان نووسی عێراقی”عەلی بەدر”ە
چیڕۆکی ڕۆمانی”ژنە کافرەکە”باس له ژنێک دەکات بەناوی”فاتیمە”لە یەکێک لەشارەکانی عێراق، کە توندڕەوە ئیسلامیەکان دەستیان بەسەرداگرتووەو دۆزەخێکیان لە ژیانی دانیشتوانەکەیدا خۆڵقاندووە، پێکەوەژیان و ئازادی لەژێر چەقۆی ئایدۆلۆژی توندئاژۆییدا لەژێر هەڕەشەدایە،
دەمارگیری ئایینی و زەبروزەنگ لەتروپکن و ڕق و تیرۆرو کوشتن بنەمای حوکم ڕانین،کلتوری بەردو نالێبوردەیی یاساییە،
شارێک وەک فاتیمە:”دەڵێت:”هیچ بوارێک بۆ جوانی و هیچ کەلێنێکی بۆخۆشی تێدا نەماوە،،هەمو شتێک کۆتایی پێ هات،ژیان تێیدا ئەستەم بوو،کەمترین لێبوردەیی تێدا بەدینەدەکرا،شارێکی کز، بەهاتنی چەکدارەکان ژیان تێیدا بەیەکجاری کوژایەوە،شارێکی خەمناک،شارێک تێیدا بەنەریتی وەڕسکەرو مەرگ دەوردرابووین،
کۆمەڵێک چەکداری دڵ ڕەقی توندڕۆ چاودێریان دەکرین،لەژێرسایەی نەگبەت و لەڕۆژگارێکی دڵ ڕەق ژیاین، بەشوورەیەک لەئاسن ژنەکانیان لەپیاوەکان دابڕیبوو، لێرە چ شتێک نەبوو جگە لەمردن،ژمارەیەک ئافرەت لەگەڕەکەکەی ئێمەدا دەکوژران.بکوژ برا، یان باوک بوو،تاوانەکەش شەرەف”.
ئەو شارەی تێیدا جگەلەڕەنگی ڕەش، هەمو ڕەنگەکانی تێیدا تیرۆردەکرێن، جیاوازیەکان سەردەبڕدرێن، ئازادی و کەرامەت لەپەت هەڵدەواسرێت ومرۆڤ و مرۆڤایەتی جەڵدە دەکرێت. ژن و کچانی کرستیان، ئێزدی و ئەو موسڵمانانەی توندڕۆکان ناوی لەئایین هەڵگەڕاوەیان لێ نابوون بە کەنیزە دەکرێن و لەشێوەی سەوزەو میوە لە بازاڕەکان کڕین و فرۆشتنیان پێوەدەکرێت.
شارێکی دابڕاو بەسەربازی کراو بەترس و تۆقین دەوردراو:”شارێک ڕاستتر شار نەبوو، سەربازگەیەکی دابڕاو،سەربازگەیەکی نووستوو بوو لەترس و ملکەچی و ڕیسوایی. لەترسی توندڕۆیان ڕۆحی توند بووبوو.
هەمودەنگەکانی ژیان بێدەنگ بوون. بزوێنەری ئۆتۆمبێلەکان،ڤیدیۆکان،ڕادیۆ،هۆڕنی ئۆتۆمبێلەکان،وەڕین،گرمەگرم،دەنگی مرۆیی،جریوەی پاسارییەکان، هەموو وەستان.سیمفۆنیای دۆزەخی لەدەنگی گوللەو هاواری کوژراو سەربڕاوان و هەنسکی کپی ئافرەتانی بەکەنیزەکراو دەستی پێ کرد. پێت دەڵێم ئیدی وەک جاران دارخورماکان سەوز نەبوون، بەڵێ ئیدی دارخورماکان سەوز نین…شارەکە بووە شاری قەلەڕەشان،ئافرەتان بەسەری کزەوە ڕێ دەکەن و هەرگیز زار هەڵناهێنن…هیچ نابینیت جگەلە لەقامچی جەڵدەو ڕەنگی زەرد نەبێت .
شارێک نەخۆشیەکی گەورەی گرتووە هاوڕێ . نە یاسای تێدایە، نە سیستەم،شارێکی نەدار،خەریکەناسنامەی خۆی لەدەست دەدات، بیاباننشینان و دراوسێ دڕندەکانی داگیریان کردووە…شارەکەیان کرد بەوێرانە، بۆنی ناخۆشی ئاوەڕۆی لێ دێت.”.
شارێک ئیدی مێیینەبوون و مرۆڤ بوون تێیدا دادەمرکێندرێتەوە،
ژن و جەستە دەبن بە ترس و تابۆ، لەمێنەڵێنتی ئەو پیاوانەی دڵیان پڕ لەڕق و مێشکیان تەژی لە بیری وشک و مایە بەسەرچوو، ئەو چەکدارانەی بە تەورو قامچی وچەک حوکمی شاریان دەکرد.
ئەو چەکدارانەی بەهزر سەربەچاخی پێش بەردینن،دابڕاون لەجیهانی ئەقڵانییەت و دەست لەمل لەگەڵ خوڕافەو لەخەیاڵدادەژین،ئەوان لەدەرەوەی مێژوون و هێشتا ئاشنای شارستانییەت نەبوون، و لەئەلف و بای مرۆڤ بوونیان نەخوێندووەو هیچ لەکەڕامەت و ئازادی نازانن،لە ویژدان داماڵدراون،چاوی هەستیان کوێربووەو بەهاباڵاکانیان لەدەستداوە، لەڕاستەڕێی مرۆڤایەتی لایانداوەو مۆڕالی مرۆڤ بوونیان ونکردووە، تۆلەرانس و خۆشەویستی و میهرەبانی لەفەرهەنگی ئەواندا سڕدراوەتەوە،زمانی سۆزو عیشق و دایەلۆک بووەتە خۆلەمێش، لیستی بە کافرکردن و بتپەرست و بە هەڵگەڕاوەکردنی مرۆڤ و زمانی کوشتن و تۆقاندن شوێنی گرتووەتەوە.
ئەو چەکدارانەی بەهێزو دەسەلات و تیرۆرو کوتەک ملکەچی و ژێرەستەیی خەڵکەکەیان بەدەست هێنابوو، کێ بیگوتبا”نا” باجەکەی گران دەبوو، ئەو چەکدارە توندڕەوانە فاتیمەو خانەوادەکەی ناچاردەکەن خزمەتیان بکەن. و ماڵەکانیان پاک بکەنەوە. فاتیمه باوکی لە کردەوەیەکی خۆ کوژیدا خۆی تەقاندوەتەوە، “ڕۆژێک پشتێنێکی بۆم ڕێژکراوی بەست و بۆیەکجاری لەژیانمدا نەما…بەمردنی دەیان ڕۆح ون بوون…”.
باوکی هەرگیز بڕوای بە ئەجێندای ئیسلامیە توندڕۆو ئایدۆلۆجیاکەیان نەبوو،ئەو لە ڕقی دەسەڵات چوە ڕیزی توندەڕەوەکان، :”باوکم هەرگیز بڕوای بەئایین نەبوو،سەرخۆشیش بوو….
باوکم گەڵێک ڕقی لەدەسەڵاتداران دەبووەوە،هۆکاری نەداری بۆ ئەوان دەگەڕاندەوە،خەریک بوو بێهیوایی باڵی بەسەردا بکێشێت،دایکم دەکوشا باوکم ڕازی بکات نەچێتە ڕیزیانەوە.بەڵام هەرچوو”.
ئەو باوکەی فاتیمە بەدڕندەترین پیاوی دنیا ناوی دەبات و جگە لەگۆێڕایەڵی بۆ فەرمانەکانی و بەڵێ ئەزبەنی کردن بۆبڕیارەکانی،ئەو دایکی نەیانتوانیوە هیچیتر بڵێن.
فاتیمە دواتر شو بە پیاوێکی توندڕۆی بێ کار دەکات، بە ناوی ڕیاز.لەشارێک وەک فاتیمه دەڵێت:”چەکداران جگە لەشەڕ هەچی ئیش هەبوو لەم شارەدا نەیانهێشتبوو”.
ڕیاز سەرەتا کەسێکی هێمن و نیگارکێش دەبێت و بەقەڵەمی ڕەنگاوڕەنگی فسفۆڕی ی نیگاری ئاژەڵ و پەلەوەری جۆراجۆری وەک فیل،پشیلە،وشتر،سەگ،مراوی،زەڕافەی،… چێدەکرد.
دواتر چەکدارەکان لەسەر ئەوکارەی دەیگرن و لەداری هەڵیدەواسن و دارکاری و جەڵدەی دەکەن و،ئازارو ئەشکەنجەیەکی زۆری دەدەن و لەسنوری جوگرافیای مەرگ نزیکی دەکەنەوەو فریشتەی ڕۆح کێشانی نیشان دەدەن.
ئیدی ڕیاز ناچاردەبێت لەترسان دەست لەوکارو خولیایەی هەڵگرێت و بۆوەی دووربێت لەشەڕوکێشەو بەڵا لەگەڵیان، دەچیە ڕێزی چەکدارە توندڕۆکان.
ئیدی هێدی هێدی بیرو ئەندێشەی شوێل و دەکەن وپاکێتی ناخی دەشوێنن و بە ئایدۆلۆژیا ماڵوێرانکەرەکەی خۆیان گۆشی دەکەن و وەک توتویەک تەلقینی دەدەن و ڕیاز ئەو ڕیازەی پێشو نامێنێت،بەڵکە دەبێتە وشکە مرۆڤێکی بناژوحواز، مرۆڤێک خاڵی دەبێتەوە لەهەمو هەست و بەهایەک و دەبێت بە ڕۆبۆتێکی بێ ڕۆح و گیان،
دوای ماوەیەک ڕیاز بڕیاردەدات لە پێناو خەونی گەیشتن بە هەفتا حۆری، خۆی بتەقێنێتەوە، کاتێک بە فاتیمە دەڵێ”بێ دەنگ بە من بەیانی دەڕۆمە لای حەفتا حۆری پاکیزە،ئەوان سبەینێ لەبەر دەرگای بەهەشت لە چاوەڕیانی مندان ،دەبێ بڕۆم،
فاتیمە لەژێرلێوەوە پێی دەڵێ” دەتەوێ لەگەڵ حەفتا حۆری پاکیزە بخەویت؟! هەفتا حۆری هەی کوڕی سۆزانی؟،
تۆ لەگەڵ مندا ناتوانی دوجار بیکەیت، کوڕی سۆزانی؟ ئایا ڤیاگرای پیرۆزت دەدەنێ؟ چی هەڵدەلووشیت تا لەگەڵ حەفتاپاکیزەدا ڕابوێریت؟
لەبەر ئەوەیە ئەوڕۆ بزەخەنە بەسەر لێوتەوەیە؟ کێ کڵاوی لەسەر ناویت،هەی کەر؟”. دوای ئەوەی ڕیاز خۆی لەکردەیەکی خۆکۆژیدا دەتەقێنێتەوە، لەبارەگای چەکدارانەوە بەکارێکی خێرا بەدووی فاتیمە دەنێرن تا هەواڵی نەمانی ڕیازو دووبارە بەشودانەوەی پێبدەن..
گروپە توندڕۆکە بڕیاردەدەن،فاتیمه دووبارە شو بە یەکێک لە چەکدارەکانیتریان بکاتەوە، بەڵام ئەوجارە فاتیمە ناچێتە ژێر بڕیارەکەیان و بڕیاری ڕاکردن دەدات، بۆ ئەوروپا، ملی ڕێگای، ئێران-تورکیا دەگرێتە بەرو دواتر لە لەگەڵ ئەوقاچاخچیەی کە ڕێککەوتووە بیگەیەنێت بە ئەوروپا،ئەو قاچاخچیەی لە سەرەوەی بارهەڵگرەکەی میوەو له ژێرەوەیش کۆچبەرەکانی تێدا دەشارێتەوەو دەیان گەیەنێتە برۆکسل،
فاتیمە لەناو ساردکەرەوەی بارهەڵگرەکە بیشارێتەوەو یارمەتی بدات و بی گەیەنێت بە برۆكسل، بەڵام لەڕێگاوپێش گەیشتن ئەو شوفێرە لاقەی فاتیمەدەکات،من دەچمە بەهەشتێکی ترەوە،دەچمه بەهەشتی خۆمەوە،نەک بەهەشتەکەی ئەو”ڕیاز”هەینێ پاش ساڵانێک گەیشتمە ئەورپا ئەوسا زانیم حۆری لەئەوروپا ئافرەتێکە نیوەی خوارەوەی ماسییە…بەزەییم بە ڕیازدا هاتەوە. پێم خۆش بوو پێی بڵێم لەدەستت چوو ڕیاز… ئاخر تۆ چی لەحەفتا ئافرەت دەکەیت، نیوەی خوارەوەیان ماسییە؟ لەگەڵ کێ جووت دەبیت،ئەی داماو…؟…ئەوان تەنها بۆ نیوەی خوارەوەی ئافرەت جیهاد دەکەن، نەک نیوەی سەرێ، کە داپۆشراوەو دیارنییە،جیهاد لەپێناو بەشی خوارەوەیه.”.
فاتیمە هەر لەگەڵ یەکەم چرکەساتی گەیشتنی بە برۆكسلی پایتەختی بەلجیکا یەكسەر پەچەكەی فڕێدەدات:“ نیقابەکەم فڕێی ناو ئەو زبڵ و پاشماوەفڕێدراوانەی نزیکم دا،و هەستم کرد من ئازادم، ئیدی بیر لەوە ناکەمەوە خواردنم لەکوێ بۆ دێت و لەکوێ دەخەوم”
فاتیمە یەکەم جاریەتی لە ژیانیدا وەک مرۆڤێک هەست بە ژن بوونی خۆی بکات و لەئاوێنە سەیری خۆی دەکات و دەڵێ”ئەوە یەکەم جارمە جەستەی خۆم لەبەردەم ئاوێنەدا بە کاملی ببینم”
ئیتر بڕیاردەدات هەمو یادگارییە تاڵ و کابوسی ناسۆریەکانی ڕابردوو و پەڕەی شڕی کۆنەکتێب بپێچێتەوەو هەچی تۆزو گەردی پەیوەست بە بیرەوەرییە تاڵەکانە لەخۆی دابماڵێت،و لە میمۆری مێشکیدا بیانسڕێتەوە،ودنیا کۆنەکەی خۆی تێدابنێژێت
مۆتەکەی مەرگ و چەوساندنەوەو بیری توندڕۆیی و نێرساڵاری و جەنگ، یادگارییەکانی وڵاتێک، جەنگ و کوشتن تێیدا کۆتایی نایەت، وڵاتی ململانێی مەزەبی و ڕقی دێوەزمەی میلیشیاکان، وڵاتی نەفرەت،وڵاتی ژن کوژان، فاتیمە ناوی خۆی دەگۆڕێت لە فاتیمەوە بۆ سۆفی، و ئیتر ئەو ڕۆڵی دووکەسی جیاواز بەرجەستەدەکات،
“بەم شێوەیە بڕیارم دا ناسنامەم بگۆڕم، بەیەکجاری ژیانم بگۆڕم.یەکەم شت بڕیارمدا بیگۆڕم، ناوەکەم بوو،ئیدی فاتیمەی عەرەب نەبووم،بەڵکو سۆفی بەلجیکیی. ناوێک لەڕۆژنامەدا دۆزیمەوە. ئەو ناوە نوێیە هەر هێندەی لەسەر پێناسەکەم چاپ بوو، هێزێکی تازەی پێ بەخشیم. هەستم کرد ئەو ناوە وزەیەکی تری هەیە دوور لەو وزە نزمەی نامە کۆنەکەمی لەسەربوو.هەر دەربڕینی ناوە تازەکەم، هێزێکی زۆرتر لەپێویستی پێدەبەخشیم، هێزێکی هاتوو لەشوێنێکەوە، دەیخاتە سەر جەستەو ویستم، ئەم هێزە دەتوانێت بەرپەرچی هەر دووژمنکارییەک بۆ سەرم بداتەوە.
لەدڵی خۆدا گوتم، ناوەکان قەدەرن، قەدەری منیش لەگەڵ ناومدا(فاتیمە)خراپ بوو، بۆیە لەسەرمە بە ناوێکیتری بگۆڕم،بەڵکو بەختم باش بێت،ناوە نوێیە بەلجیکییەکەم ژیانێکی تازەم پێدەبەخشێت، نکوڵیی لەهەموو بنەچەی پێشووم دەکات و ڕەتی دەکاتەوە. دەمکات بە ئافرەتێکی ڕێزدار.ئەوانیدی ناچار دەکات ڕێزم بگرن.”.
فاتیمە یاخود سۆفی
دواتر وڵاتی نامە وەردەگرێت و بەڕۆژ وەك فاتیمە لەگەڵ یەكێك لە كۆمپانیاكانی پاككەرەوە كاردەكات، شەویش وەك سۆفی و كچێكی ئەوروپی لەباڕ لەگەڵ كوڕەجوانەكان ژیان بەسەر دەبات، تا تۆلە لەمێردەکەی بکاتەوە،کە لە پێناو حەفتا حۆری لەبەهەشتداخۆی تەقاندەوە،ئەویش بڕیاردەدات لە بەهەشتی ئەوروپا لەگەڵ هەفتاو پیاوڕادەبوێرێت، “کاتێک مێردەکەم پێش ئەوەی خۆی بتەقێنێتەوە پێی گوتم، حەفتا حۆری لەبەهەشتدا لەچاوەڕوانی ئەودان، هەستم بەسەر شۆڕییەکی گەورەکرد. هەینێ گەیشتمە ئەوروپا، بڕیارم دا لەگەڵ حەفتا پیاودا بنووم، بەڕاکێشان بۆ سەر جێگاکەمیان ڕابکێشم”.
سۆفی دواتر لەژیانی ئەوێش بێزار دەبێ و خەم و ئازارو بێ ئومێدی و ڕەشبینی دایدەگرێت و هەوڵ دەدات کۆتایی بەژیانی بێنێت،
دەماری مەچەکی دەبڕێت و نزیک دەبێتەوە لەمردن، بە ڕێکەوت یەکێک لەپیرەژنەبەلجیکییەکی جیرانی خاتوو(دیبۆ) دەیبینێت و خێرا پەیوەندی بە ئەمبۆڵانسەوە دەکات و فریاگوزاری لەهاواری دێت و سۆفی لەگەرووی مەرگ دەگەڕێتەوە.
سۆفی دواتر دەکەوێتە داوی خۆشەیستی کوڕێک بە ناوی ئیدریان،سۆفی سەرەتا وادەزانێ ئیدریانی قژ زەردو چاوشین،
گەنجێکی سویدیە،و ئەندازیارە لەفڕگەی زفتار، لەسویدەوە بەگەشت هاتووە بۆ بەلجیکا، پەیوەندیەکی بەهێزی خۆشەویستی لە نێوانیان درووست دەبێ، پێشەوەی ئاشکرابێ،کە ئیدریان خێزان دارەو منداڵێکیشی هەیەو ئەو سویدی نیەو بەڕەگەز لوبنانیە،
ئەو لە خانەوادەیەکی مەسیحیە،باوکی لەڕیزی یەکێک لە گروپە مەسیحیەکان جەنگاوە لەدژی میلیشیا ئیسلامیەکان،
ئەو میلیشیایانەی هەمو خانەوادەکەیان کوشتووەو تەنها ئەدریان و باوکی ڕزگاریان بووە، باوکیشی وەک تۆڵە تەواوی خێزانێکی موسڵمانی فەڵەستینی دەکوژێت جگە لەکچێکی بچوک نەبێت کە خۆی دەشارێتەوە، دواتر لەگەڵ ئەدریان ڕادەکەن بۆ ئەوروپا، بەڵام مۆتەکەی دیمەنی ئەو تاوانەی کوشتنی خێزانە موسڵمانەکەو کچە بچوکەکەیان لەپێش چاوەکانی لاناچێت و ئازاری ویژدان دەیهاڕێت، ئەوکچەی دواتر قەدەردەی کات بە هاوسەری ئیدریان!
دواجار تووشی نەخۆشی شیزوفرینیا دەبێت و دەکەوێتە شێتخانەو دواتر لە ئۆسلۆی پایتەخی نۆڕوێژ کۆتایی بەژیانی خۆی دێنێت،
ڕۆمانی ژنە کافرەکە، داستانی ژنە چەوساوەکانە، چیرۆکی ژنێکە، لە ئافاتەکانی جەنگ و کوشتن و توندڕۆی مەزەبی و نەخۆشی نێرسالاری ڕایکردووە، دیمەنی چەوساندنەوەی ژنە، بەرجەستەکەری ئەقلیەتی پیاوسالاریە، لەکۆمەلگا تەقلیدی و دواکەوتوەکان.
ئەو کۆمەڵگایانەی ئەقلیەتی خێڵ و توندڕەوی ئایینی تێیدازاڵە، ژن تقوسی ئازارەکانی ڕۆژانە دەچێژێت لە کونجی زیندانی ماڵەوە، چیڕۆکی دوو کارەکتەرە”ئیدریان”ی مەسیحی و”فاتیمە”ی موسلمان،جەنگی مەزهەبی و توندوتیژی گروپە توندڕۆکان و ئاگری ململانێی ئایدۆلۆژیاو ئایینزای کۆمەڵگە ڕۆژهەڵاتیەکان،ناچاریان دەکات، لوبنان و عێراق جێ بێڵن و لە تاراوگەو نامۆیی بگیرسێنەوە،
ژنەکافرەکە
چیرۆکی ژنێکە، لەچنگی کارەساتەکانی ئاشوب و شەڕ و کوشتن و ماڵوێرانی و توندوتیژی وململانێی ئایینی و دۆزەخی نێرسالاری ڕایکردووە، ژنە کافرەکە،ڕۆمانێکە. بەرجەستەکەری موعاناتەکانی هەزاران فاتیمەیە ، لە کومەڵگا نەریتی و پاتریارکەکان، ئازارو زامی ژنە لەژێر حوکم و دەسەڵاتی توندڕۆو بناژو خوازەکان، لەتێڕوانینێکی نێرسالانەی تێکەڵ بە توندڕۆ مەزەوی ، ژن سەرەتاترین مافی نییەو لە پەراوێزی ژیان دەژیت،سیستەمێک، بیری نێرسالاری لە هەڕەمی دەسەڵات و ئەقڵیەتی توندڕۆی و نێرگەرێتی بەڕێوەی دەبات و چەوساندنەوەی ژن لە لوتکەدایەوژن تەنها لە چێژو کارگەی بەرهەم هێنانی وەچەخستنەوەو زیندانی کردنی لە نێوان چوار دیواری ماڵەوەوچێشتخانەو شاردنەوەی لەژێر پەچەو چەوساندنەوەی و بە قەمچی مێنتەلێنتی ئەمرۆ نەهیەکانی پیاوەتوندڕۆکان کورت کراوەتەوە،
ئەقلیەتێک جەستەی ژن دەکاتە پەڕەی ئارەزوەکانی و حەزو و سەرشۆڕی و توندوو تیژی و دڵڕەقییەکانی خۆی تێدا تۆماردەکات.
کۆمەلێک توندڕۆ مافی ئەوەیان بەخۆیان داوە بڕیار لەسەر چارەنووس و بوونی فاتیمە و هەزاران ژنیتر بدەن،
بڕیار لەسەر ئیمان و ژیان و دارو بەرد بدەن، ناچارت کەن دەبێ بەپێوەری ئەوان بژیت و بە پێی ئایدۆلۆژیاکەیان بجوڵێیتەوە،بەپێیەکانیان هەنگاوبنێیت و بەچاویلکەکەی ئەوان ببینیت وبە مێشکی ئەوانیش بیرکەیتەوە!
هەوەها لەو ڕۆمانەدا نوسەر دەیەوێ بلێ ، ئێمە هەمیشە باجی نالێبوردەیی و ڕقی تۆڵەسەندنەوە دەدەین،
وەک تۆڵەی باوکی فاتیمە لەحکومەت و چونە ڕیزی گروپە تیرۆرستەکان،و خۆ تەقاندنەوەی و بوونەقوربانی فاتیمەبەهۆیەوە، تۆلەی سۆفی لەباوکی، ئەو باوکەی جوانیەکانی ژیانی فاتیمەی وێرانکرد، ئەو باوکەی ژیانی خۆی و تەمەنی دایکی بەفیڕۆدا، باوکێکی توندوتیژو دڵ ڕەق، سۆفی هەرگیز ناتوانێ ئەو چرکەساتە لەبیربکاتەوەو هەمیشە وەک کابوسێک لەگەڵی دەژیت و ئازاری دەدات، کاتێک باوکی دەکێشێت بە دەم و چاوی دایکی و خوێن لە لوتی دایکی دەپژێت، دایکی بەئازارێکی زۆر لەناخیەوەو هاوارێکی کپ و ترسێکی زۆرەوەو پێی دەگوت تکایه لەدەم و چاوی نەدات”تکایە لەدەم و چاوم مەدە”
تۆلەی سۆفی لەمێردەکەی، وای لێکردهەرشەوەو لەباوەشی پیاوێکدا ڕۆژ بکاتەوە، سۆفی ویستی کافربێ ،تا تۆلەی خۆی لەو ئیمانەساختەو بەزۆر سەپێندراوە بکاتەوە، کە لەلان گروپێکی توندڕۆوە بەسەریدا سەپێندرابوو، .تۆلەی خۆی لەو عەقلیەتە نێرسالاره بکاتەوە، کە هەمو مانایەکی ژن بوون و مرۆڤ بوونیان لە فاتیمەو هەزارەهاژنی تر سەندووەتەوەو بەقامچی بیری نێرسالاری مێ بوونیان جەڵدەدەکەن و ژن بوونیان دەکوژن، تۆلەلەکومەڵگایەک ،کەژن بە کەم ئەقڵ و نیوە مرۆڤ و پەتی ئەهریمەن و بوکەڵەی دەستی ئارەزووی پیاو هەوەسی نێر دەبینێت، تۆڵەی باوکی ئەدریان و کوشتنی خێزانێکی موسڵمان لە تۆلەی خێزانەکەی، دەربەدەری باوک و ئەدریانی کوڕی وپاشان و کۆتایی هێنان بە ژیانی خۆی ، تۆلەی ململانێ ئایدۆلۆژیەکان، تۆلەی گروپە توندڕۆو میلیشیا چەکدارەکان، تۆلەی مەزهەبەکان، تۆلەی مێژوویی نێوان ئاڕاستە جیاوازەکان، تۆلە،تۆلە،تۆڵە.
هەردەلێی ئێمە لە ئەزەلەوە تۆلەو ململانێ لەچارەنوسمان نوسراوە،ئا بەو،شێوەیە دڕندە لە ناخمان بەرهەم دێنین،دڕندەی ڕق، دڕندەی تۆڵە، دڕندەیەک زەڕەیەک هەستی لێبوردەیی تێدانییەو دڵ ڕەقترین دڕندە، هەموومان دەبین بە دڕندەترین تۆلەستێن، و بەردەبینە گیانی یەکتری و سەرەنجام و بەرهەمی تۆڵە، دنیایەک قوربانی جێ دێڵین.
تەنانەتئەگەر کەسێک نەبینینەوە تۆڵەی لێ بسەنین، بەردەبینەگیانی خۆمان و تۆڵە لەخۆمان دەسەنین!
تۆڵەیەک، تێکەڵ بەدەمارو خوێنمان بووەو بە میرات بۆمان ماوەتەوەو بووەتە کلتور لە ناومان، تۆڵەیەک سوفی لەبارەیەو ەدەڵێ “ئێمە بەر نەفرەتی ڕابردوو کەوتووین و هیچ ڕێگایەکی ڕاکردنمان نییە لەو نەفرەتەیه،نەفرەتێک نەوە بۆ نەوەی دەگوازینەوە، هەتاکو ئێمە نەتوانین یەکتریمان خۆش بوێ و لێبوردە بین ،
تاوەکو بڕوامان وابێ تۆڵەسەندنەوە تاقە ڕێگایە بۆ چارەسەری برینەکانمان”
لەڕوداوی لاقەکردنی فاتیمە لەڕێگای هەندەرانەوە. نووسەر. بەسادەیی تێی دەپەڕێنێت و لەسەری ناوەستێت و،هیچ هەڵوەستەیەک ناکات. دیارەنووسەر دەیەوێ پێمان بڵێ، فاتیمە پێشووتر لەلایان چەکدارە توندڕۆکانەوە دەیان جاریتر دەست درێژی سێکسی کراوەتەسەرو لاقەکراوە،
فاتیمە ڕۆژێک لە ڕۆژان هەستی بەبەهای خۆی نەکردووە وەک مرۆڤێک ، ئەو تەنها وەکو جەستەیەک ڕفتاری لەگەل کراوەو ئەو لە جەستەیەک زێتر نییەو بوونی وەک ژنێکی خاوەن ئیرادەو ماف وکەرامەت لەمێژە لاقەکراوەو ئەو لەو لاقەکرن ودەست درێژیانە ڕاهاتووە،
نووسەر لەبەشێکیتڕی ڕۆمانەکە باس لە کوشتن و چەوساندنەوەی مێ دەکات، لەکۆمەڵگا ڕۆژهەڵاتی و وڵاتە عەرەبیەکان، “جەمیلە”هاوڕێی منداڵی فاتیمە،دەستەخوشک و هاوەڵی گیانی بەگیانی،هاوپۆلی قوتابخانەی،جەمیلەی منداڵ، جەمیلەی بێ گوناه، جەمیلەی پاکیزە،باوکی بەبەرد کوشتی ،لەبەروەی جیرانەکەیان لاقەی کردبوو و بنی پژاندبوو و بەتۆقیوی بەلەشی بەخوێنەوە ڕایکردەماڵەوە، باوکی کوشتی تاوەکو تووشی خەجاڵەتی و ڕیسوایی نەیەت!
ژنەکافرەکە، سەرزەنشتی توندوتیژی و ڕەتدانەوەی بیری نێر سالاری و چەوساندنەوەی ژنە،
چیڕۆکی تونێڵە تاریکەکانی ژیانی ژنە، مانیفستۆی ناڕەزاییە لەهەمبەر دۆخی ژیان ژندا. لەکۆمەڵگانێرسالارییەکان،ئەو کۆمەڵگەیانەی بیری خێڵەکی و تۆندڕۆیی ئایینی و ئەقڵیەتی نێرسالاری تێیدا زاڵەو بەڕێوەی دەبات.کۆمەڵگایەک وەک نووسەر دەڵێ بەدرێژایی مێژوو هەمو جۆرە تووندوو تیژییەک لەسەر جەستەی ژن ئەنجام دەدات و هەمو جۆرە ئازارێک دەرخواردی ژن دەدات.
کۆمەڵگەیەک پانتایی بوون و فراوانی ژیان، لەژن کراوەتە تونێڵێکی تەسک و تاریک و داخراو!.
کۆمەڵگەیەک پیاو دەستی بەسەر هەمو هێزو وزەو توانایەکی ژن داگرتوەو ئازادی و بوونی لە ژن زەوتکردووەو کەڕامەت و مافەکانی لە قەنارەی نێرسالاری داوە.
“ژنە کافرەکە” ژنێکی پاڵەوانە، مل بۆ چەوساندنەوەو کۆت و بەندەکان شل ناکات، ئە، کارەکتەرێکی بەهێزە، ژنێکە، بەدوای کەسایەتی ونبووی خۆی دا دەگەڕێت و دەیەوێ دووبارە خۆی بدۆزێتەوەو جڵەوی ژیانی بگرێتەوە دەست و ئیتر زەمەنی موعانات و نەهامەتی جێ بێڵێت و لە کۆت و بەندی نێرسالاری ڕزگاری بێت،
ژنێک پڕ لە ئیرادەو هێز، سەرکێشی دەکات، یاخی دەبێت، نەخێر دەکات،تا ببێتەوە بەخۆی و ئەو کەسایەتیەی خۆی بەدەست بێنێتەوە، کە لەلایان کۆمەڵگاو پیاوەوە لێی زەوت کراوە، فاتیمە لە وڵاتی جەنگ و خاکی نەفرەتلێکراو، نیشتیمانی تۆقاندن ، مەملەکەتی ژن کوژان،دەوڵەتی خنکاندنی ئازادیەکان،شوێنی ئەتکرن مرۆڤ، چاڵی ڕسواکردن و بێدەنگکردن و ملکەچکردن و گۆشەگیرکردن و لەناو ترسخانەی چەکدارە توندئاژۆکان دێتەدەر، ئەو لە فاتیمەی چەوساوەو بەستراوە، دەبێت بە سۆفی یاخی و ئازاد،
لە کۆمەڵگایەکی ڕۆژهەڵاتی تەقلیدی نقوم بوو بەمێنتەڵێنتی نێرسالاری،بۆ وڵاتێکی دیموکرات و مۆدڕن ، وڵاتێک یەکسانی لێدەچۆڕێت و مافی ژن لە لوتکەدایه، وڵاتی مرۆڤایەتی و ئازادی.
ئیدی ژنەکافرەکە، تا هەتایه لە فاتیمەوە، دەگۆڕێت بۆ سۆفی.
چەند دێڕێک لەبارەی نووسەر
عەلی بەدر.
نووسەرو ڕۆمان نووسی عێراقی لەدایکبووی ساڵی۱۹٦٤ی
شاری بەغدایەو ئێستا لە بڕۆکسلی پایتەختی بەڵجیکا دەژیت،ساڵی۱۹٨٥ بەکالۆریۆسی لە ئەدەبی فەڕەنسی خوێندووە،لەزانکۆی برۆکسل فەلسەفەی خوێندووە.
عەلی ناوێکی دیاری نێو کایەی ئەدەب و دنیای ڕۆشنبیری و جیهانی ڕۆمانەو شایەنە بەیەکێک لە ڕۆماننوسەهەرەباشەکانی عێراق بێتە ژاردن، عەلی توانیویەتی بەهۆی ڕۆمانەکانیەوە ناودەنگێکی باش بەدەست بێنێت و خوێنەرێکی زۆر لەدەوری بەرهەمەکانیدا کۆبکاتەوەو بەشێکی بەرهەمەکانی بۆ زۆرێک لەزمانەکانی ئینگلیزی، کوردی،فەرەنسی،هۆڵەندی،چینی،فەڕەنسی،کۆری،ئیتاڵی،ڕووسی،ئیسپانی و پارسی و هتد.. پەرچڤەکراون و
زۆرتوێژینەوەی بۆ گۆڤارو ماڵپەڕە عەرەبی و جیهانیەکان نووسیوە، لەنمونەی :حەیات، ئەلاخبار،ئەلسەفیر،لۆمۆند،لیبراسیۆن،واشنتۆن پۆست،سەندای تایمز،ئندبنت هتد….
عەلی بەدر لەپاڵ شاکاری ژنەکافرەکە،خاوەنی ۱۲ڕۆمان ودوو شانۆنامەیە.لەوانە:باباسارتەر۲۰۰۱،
زستانی خێزانەکە۲۰۰۲،ڕێگەبەرەو تەل مەتران۲۰۰۳، داوەتی ڕووت۲۰۰٤،هەراو ئافرەت و نوسەرێکی گومناوی۲۰۰٥،چراکانی ئۆرشەلیم۲۰۰٦،ڕاکردن بەدووی گورگاندا۲۰۰۷،تووتنەوان۲۰۰٨،پاشایانی لم۲۰۰۹،تاوان وهونەرو فەرهەنگی بەخدا۲۰۱۰،مامۆستایانی وەهم۲۰۱۱،ژنەکافرەکە۲۰۱۲ژەنیاری تەم٢٠١٦٫درۆزنەکان هەموو شتێک بەدەستدێنن٢٠١٧.
…
